sexta-feira, 30 de dezembro de 2016

Ta bien claro que la vida nuna ciudá pequeña nun ye lo mesmo (La Marika B@rroka).

Aló pola década dos 2000 amañábase en Salamanca el que chamaron La Marika B@rroka, que en palabras del meu amigo Metabolic eran úas festas «con música, travestismu baratu, modernéu y coses rares». Vai un par de semanas estuven falando en La Llegra con dous nembros del colectivo Bujarra e salíu precisamente el tema de La Marika B@rroka, a lo que recordei que nel número 27 da revista Asturias Gai (Abril-Xullo de 2007) Metabolic escribira un artigo sobre esta experiencia de autoorganizacion realmente interesante. Reproducimos el artigo aquí, na súa lingua orixinal (el asturiano) tal como foi publicado en Asturias Gai. As fotos que acompañan al texto son sacadas tamén da revista. Recomendo a visita al fotolog ( www.fotolog.com/marikaborroka ).


Metabolic

Ta bien claro que la vida nuna ciudá pequeña nun ye lo mesmo.


Ta bien claro que la vida nuna ciudá pequeña nun ye lo mesmo que nuna grande. D’eso sabemos muncho los que vivimos en Salamanca. Magar de la so fama de la so fama como ciudá d’estudiantes, a lo llargo los años va notándose cómo pasu ente pasu va quedando una migaya curtia. La cuarta parte de la población ye xente mozo, supuestamente con ganes de vivir y enfotu creativu, amás de disponer de tiempu llibre pa malgastar en milenta coses.

A la que lleves equí una bona temporada, seyan ocho años como yo, seyan unos meses como’l mio collaciu Pepa, notes que si nun te presta’l reggaeton, si nun yes hetero y quies adientrate nel mundu l’ambiente y tien ganes de facer daqué más que pimplate y dir de carrilanada fasta que’l cuerpu aguante a base de sustancies químiques, tas perdíu. La ufierta de llocales nun ye abondo pa cubrir lo que nós tamos buscando. Y por ello, inspiraos na filosofía punk del «failo tu mesmu» punxímonos a ello.

La idea de les fiestes de La Marika B@rroka (pronunciáu La Marika B@rroka) surdió nuna d’eses tardes d’abociu na tienda cómics de Trimegisto. Ficimos una llista con tolo que podríemos facer, y too ello col enfotu d’entamar un rollu guapu que-y prestara a los collacios y, si’l tiempu y l’ésitu d’estos aconceyamientos lo permitiere, espardelo a tol mundu que tuviere interesao. Asina, na trestienda’l llocal (más conocida nos pases de puerta como «El Lugar Convenido de Siempre») entamemos facer reuniones mensuales, con música, travestismu baratu, modernéu y coses rares.


Lo qu’entamó siendo un conceyu de collacios pa disfrutar d’una nueche de fiesta distinta a la convencional nesta ciudá foi medrando fasta’l puntu que tomemos Trimegisto y yo la decisión de dar el gran blincu: fairíemos la folixa nun bar. Asina foi como lleguemos a contactar colos del Café Moderno equí en Salamanca, quienes ufrieron el so sofitu al proyeutu. El día 11 de Mayu celebremos la IV Marika B@rroka con una asistencia grande de públicu y cola collaboración d’Oskar LaDemonio, DJ de Barcelona que mos fizo disfrutar d’una de les sos sesiones PutiCLUB qu’ella entama en clubs de la ciudá condal de forma regular. Una gran sesión amenizada poles sos sobrines: Alba y Cecilial y cola presencia de La Toyota dende Madrid. Pudimos igualmente cuntar cola presencia a los platos de Juan Belmonte, conocidísimu productor musical debío a que foi integrante del proyeutu Pumpin’ Dolls. Nun hai pallabres pa describir lo que foi l’eventu. En fotolog.com/marikaborroka y nos sos enllazos hai información gráfico al respeutu.

El próximu 22 de Xunu va ser la V Marica B@rroka, nel mesmu bar y cola presencia de la gran Oskar LaDemonio otra vuelta y l’actuación del grupu Michael Jackson y Las Sacerdotisas de Baal. Esperamos qu’esta edición tenga tantu o más ésitu que l’anterior, y animamos a tol mundu que tea per Salamanca neses feches que s’avere al Moderno a pasar una nueche d’allegría.


Trimegisto y yo tamos percontentos de ver cómo una historia como ésta, na que punximos muncha ilusión, realmente presta. Gracies y que sirva d’exemplu pa muncha xente que quier fecer coses pero nun s’atreve. Nunca tuvo pa min tantu sentíu la espresión «querer ye poder».


quarta-feira, 28 de dezembro de 2016

El fin dúa etapa.

Os proxectos políticos marcan etapas políticas, como parece obvio, pero tamén etapas persoales, non sólo porque a militancia afecta no persoal, senón porque ademais, ás veces a impricación cos compañeiros políticos chega a ter un grande fondo persoal. El 22 de decembre acabou un proxecto que para min foi ben importante.

Condo vai us anos úa amiga coa que tropecéi nun chigre me falou dos almorzos que, daquela, dábanse en Partycipa, na cai Paraísu de Uviéu e despois nel Ca Beleño, nunca pensei que tanta xente que conocera aí iba marcarme de tal xeito. Vai pouco presentaba na Llegra el meu primeiro poemario que non sería se eu non participase nestos almorzos e compartinlo con xente moi especial que en casos ben importantes conocín nos almorzos, fora de forma directa ou indirecta. Aprendín, neste tempo, moitas cousas. Aprendín a dicir salute, lelellef, ostada, aprendín que Asturias é un país que temos que construir de tal xeito que seña un país de moitas linguas e moitas culturas, aprendín cuestiois sobre relixión, sobre a vida... E aprendín que para que un neno almorce e non se entreteña é bon retalo a úa carreira, que chocala é el mellor xeito de fer amigos para sempre, que a xente tende a pensar que os militantes vivimos en Militandia e se sorprenden al vernos polas mesmas rúas, que os nenos tein úa memoria da hostia e non esqueicen os sonrisos anque podan pasar anos, que os adultos tamén temos memoria, anque séñamos máis tímidos, que non hai murias infranqueables e que hai compañeiros políticos colos que enxamais pensarías compartir espacio pero colos que fais ben de cousas. A ser máis pancho.

E todas as esperiencias vitales tein os sous lados escuros, dos que tamén se aprende. E úas esperiencias levan a outras e conocer úa xente leva a conocer a outra e fer úas cousas levan a fer outras e... E al final a roda sigue xirando. Porque son cousas das que tampouco ten xeito falar aquí, que non é el lugar, pero que algús sabedes e que deixaron pisada. Aprendín que para fer país hai que fer comunidade, para combatir el fascismo hai que fer comunidade, para fer comunidade hai que fer cousas normales, del del día a día, tomar un café, por caso. Porque anque quiciabes poucos lo teñan claro, ésta foi (dicía un compañeiro de La Llegra) úa experiencia antifascista.

Por eso, os almorzos acábanse, e vai costarme non erguerme polas mañás e cruzarme con Ana nel semáforo da Cruz Vermella. E vai costarme non lamber nocilla e non falar de relixión ou de política con algúa xente. Porque si é verdade que os almorzos foron máis que un proxecto político e condo se fala da familia del Ca Beleño non é úa expresión namáis. Porque anque moita xente esperara ver neníos famélicos choramicando (en plan «¿me da un penique, señor?»), os almorzos foron un espacio de alegría e dignidade. Por eso, por todo, gracias. Vémonos nas rúas compañeiras.



La familia de los desayunos en su casa que es el Ca Beleño.
Foto de El Comercio, non están todos os que son, pero son todos os que están.

quinta-feira, 22 de dezembro de 2016

Apartheid.

Recentemente sorprendíanos a noticia de que nel Reino de España (estado libre de dereto, que dicen), as persoas con discapacidades intelectuales, psicolóxicas ou sensoriales (lo que incluir, por caso, ás persoas cegas e xordas) van necesitar un certificado médico que garantice que son capaces de tomar decisiois por si mesmos. Ou lo que é lo mesmo, van necesitar un documento que los habilite legalmente (condo lo común é que para as persoas incapaces de decidir se tramite úa inhabilitación, non tramitar el habitalización ás persoas capaces de decidir). Distintas organizaciois de xordos e cegos (como a ONCE) manifestaron sou rechacho, como non podía ser doutro xeito. A solución proposta pol Ministerio de Xusticia non é outra que pasar úa circular sinalando aos funcionarios que namáis terán que cumplir ese requisito condo el caso de incapacidade para decidir seña evidente (colo que deixamos al arbitraxe e responsabilidade del funcionario decidir qué casos son derivados aos médicos e qué casos non, cousa que imaxino que al funcionario lle fairá moita gracia). En ningún caso parece viable derogar a lei e refela de novo. Non, todo se soluciona cúa circular que non é lei e que non garantiza nada máis que el que el Ministerio quira garantizar durante el tempo que el Ministerio quira garantizalo. Úa arbitrariedade nada propia dun Estado, como lles gusta dicir, libre y de dereto.

A Confederación Estatal de Personas Sordas, pola súa parte, emitíu un comunicado e úa carta-modelo para que firmen as persoas xordas, pero que pode editarse (aí onde pon «yo, fulano de tal, persona sorda») e que eu, persona ouguinte, vou firmar. A carta enlázovosla al final del post. Úa carta que vai dirixida al Ministerio de Xusticia (en Madrid e tamén ás Xerencias Territoriales del Ministerio en cada provincia), al Defensor del Poblo e á Oficina de Atención á Discapacidade, todo elo organismos estatales, sendo como é úa lei estatal.

Este é un blogue soberanista e dende aquí sempre se pensa en clave soberanista, polo que penso que el noso Parlamento e os nosos Concellos tamén poderían dicir moito. Por caso, sería interesante que os Concellos emitisen úa circular aos xuices de paz, que anque seña tan voluntarista como a circular ministerial, a lo menos é un xesto. Úa protesta clara e enérxica por parte dos Concellos e da Xunta Xeral tamén sería algo interesante, que el Parlamento asturiano esixira oficialmente ás autoridades españolas a derogación desa lei inefable que impide ás persoas con discapacidade vivir legalmente colos mesmos deretos que el resto das persoas sería algo necesario para poder entender a Xunta Xeral como un parlamento mínimamente democrático.


Como sempre, a loita na rúa é a base e a sociedade civil asturiana debéramos salir ás rúas a esixir a derogación dúa lei de apartheid que vulnera os deretos máis básicos das persoas.


A discriminación por motivo de discapacidade
non é nada distinta á xenofobia, un Apartheid
que non imos asumir.




A carta-modelo da Confederación Estatal de Personas Sordas atopádesla aquí: 


E as direcciois ás que podedes mandarlas, aquí:


quinta-feira, 15 de dezembro de 2016

Lentes.

Parecera que us lentes non poden ter moita historia. Son un artiluxio que poes delantre dos ollos, ben amarradíos ás orellas, para ver mellor. Pero us lentes poden ter moita historia. Us lentes como estos da imaxe, que rompín vai ven de anos nun Conciertu pola Oficialidá fendo us pogos con Dixebra.

Romper us lentes pode parecer un problema extrictamente económico. Úa putada como colquera outra. Un rompe us lentes e ten que mercar outros. Un rompe us lentes e ábrese, de golpe, todas as rupturas que soporta el alma. Un rompe us lentes e de sútaque descubre que vai rompéndoselle a vida a pouco e a pouco. Que a vida pasa e todo esbarrumba. Un rompe us lentes e ten amigos que recollen os lentes e recóllenlo a un mesmo. Que recollen os lentes e guárdanlos durante... cinco anos? para poerchos delantre nos bos momentos, para que los volvas pisar nos bos momentos. Para recordar que os bos momentos suceden aos malos, sempre.

E os bos momentos chegan, e non sólo nel que se poden chamar éxitos (nunca me acabou de prestar el idea del éxito, necesariamente vencellada á idea del fracaso), senón nel que é un mesmo, nel que ún sinte, el que un construi na súa vida. E os momentos poden ser bos, malos ou, ás máis das veces, navegar entre lo bon e lo malo; pero sobre todo un é un mellor momento, porque asume as cousas doutro xeito ben distinto.


E se un recorda aos amigos nos malos momentos, e, lo que é máis importante, se os amigos recórdanlo a un nos malos momentos, non está de máis acordarse nos bos momentos dos amigos e agradecer que estean aí. Tampouco está de máis recordar os malos momentos nos bos momentos e recordar que, como diz a mía mai, todo ten solución agás a morte. Razón pola que esos lentes rotos colgan enriba da mesía de noite, para non esqueicelo.

  

sexta-feira, 9 de dezembro de 2016

Fuck de Police?

Pois aí vamos, a falar de lo máis incómodo, a meter el dido na mancadura e fer amigos.

Se el movemento soberanista asturiano quer ofertar un discurso que verdadeiramente xenere movemento político en Asturias, se de verdade queremos fer política real e non quedarnos nos discursos fáciles dos anti, temos que ser consecontes e poer enriba da mesa todo el que pode afectar al noso país e todo el que se supón que queremos xestionar. E temos que xerar un discurso que non seña marciano nin allén á nosa sociedade. Esto é, como dicíamos condo falábamos de autonomismo, é moi guapo falar de da República Asturiana, Socialista e Soberana, pero temos que ter en conta como é a sociedade asturiana e entender que non imos construir socialismo nin un discurso soberanista sen avanzar primeiro nos discursos sociales máis básicos e nel autonomismo. Del mesmo xeito, haberá quen cuestione a existencia dos corpos de seguridade/corpos represivos del Estado, pero, imos ser claros, un programa soberanista que prantiara á sociedade asturiana con estos termos «queremos eliminar colquera forma de Policía» sería entendido pola nosa xente, non sen razón, como úa marcianada hippy allea por completo á nosa realidade. E é que condo á vecía del 5o tán maltratándola, por poer un caso entre outros moitos, quédannos dúas opciois, ou chamar á Policía ou subir con un machete, e como dende esta páxina non imos chamar al linchamento nin aos motines sistemáticos, pois imos asumir que a Policía forma parte da nosa sociedade (servidor non cree na bondade intrínseca del ser humano, como non cree que nos próximos 500 anos seña factible úa sociedade completamente educada na que a violencia non teña cabida).

Claro, que non parece nada viable tampouco que Asturias vaia convertirse nos próximos 20 anos núa República (nin moito menos núa República Socialista), pero eso non quita para fer un discurso soberanista, hoi, nel século XXI, para el século XXI, coas posibilidades que temos, que pode que non señan as mellores, pero son as que temos.

Vai us anos apareceu en escena a Policía Autonómica, que, daquela, parece que levantou un sutil (e non moi intelixente) entusiasmo en delos compañeiros. Recordo a primeira vez que vin a aquelos uniformados que un compañeiro comentou «por que levan a bandeira de España tamén se é el autonómica?», a lo que outro lle respondeu que non era «a bandeira de España», era el logo que levan nel brazo a Policía Nacional española, porque aquelos señores formaban parte del Corpo Nacional de Policía del Reino de España, pero que, según el artigo 20 del Estatuto, «a Comunidade Autónoma pode convir col Estado el adscripción de unidades del Corpo Nacional de Policía», neste caso á Consellería de Xustica (que daquela levaba Francisco Fernández Valledor). Porque algún xa veía úa sorte de Mossos d’Esquadra asturianos. Necesitámoslos? Eu creo que non, e hoi é úa reivindicación que caeu del discurso soberanista, pero houbo un tempo nel que non era tan raro ouguir falar dúa hipotética Xendarmería Asturiana (el nome non era del todo afortunado). Que ben, que falo del Pleistoceno, que eso xa non lle importa a naide... Pero aí lo deixo.

PSOE y PP legislarán sobre la policía autonómica para evitar incluirlo en el Estatuto
Enrique Montero, junto al nuevo vehículo de la Policía Local de Coaña.

Non, non vou aquí a defender úa Xendarmería Asturiana na que non creo, nin creo que hoi naide prantíe aquela vella postura de ter úa Policía propia que seña del mesmo xeito que la española pero cambiando a bandeiría del brazo.

Pero somos soberanistas e aspiramos a ter certas cotas de poder. E temos que xestionar. Xestionou a Policía del Concello a esquerda soberanista vasca condo chegou al Concello de Donostia, por caso. Que pasaría se, por caso, a esquerda asturiana chegara a ter el alcaldía del Concello de Noreña? Quedaría Noreña sen Policía del Concello. Quedarían sen Policía del Concello Uviéu ou Xixón? Nun falamos da Policía Popular da República Socialista Asturiana, falamos de daqué máis próximo, de que femos nos Concellos. E nel Principado? Se mañá conseguimos meter un diputado soberanista na Xunta Xeral... Non vai haber propostas sobre asuntos policiales por parte dese hipotético diputado? (que diputados xa tuvemos, por certo).

Asina, neste pequeno compromiso en ir conocendo pouco e a pouco el marco nel que operamos (porque queremos fer política anguano), gustaríame traballar hoi este tema, difícil polos non poucos prexuicios que temos, pola necesidade que temos en pensar dualmente (elos e nós). Mencionábamos el artigo 20 del Estatuto de Autonomía; e é que a nosa autonomía la xestiona el enemigo e non la reivindicamos nós, asina nos vai... Este mesmo artigo fala da posibilidade de coordinar as Policías del Concello dos distintos concellos de Asturias. Que quer dicir esto? Pois máis aló de que a Policía del Concello de Pravia vaia a Cangas a botar úa mao col tráfico condo a Descarga (que está moi ben), abre a posibilidade de fer úa coordinadora de Policías del Concello xestionada pol Principado (sen menoscabo del autoridade del Concello, en coordinación), colo que poderíamos ter algo asomeñado a úa policía asturiana, pero sen crear un corpo, senón aprobetando os que xa existen nos Concellos (é que condo falamos de municipalismo, tamén falamos destas cousas, de que os Concellos teñan úa presencia fundamental na xestión da seguridade e outras funciois policiales).


Resultado de imaxes para asturias policia municipal


E agora non vou meter el dido na mancadura, vou meter a mao enteira, hasta el codo. Ben de veces criticamos a Podemos el sou acercamento ás forzas policiales e militares... Non, non soi de Podemos, nin simpatizo nin voto... Pero imos ser claros, Podemos aspira a gobernar el Reino (e el Principado), e aspiran a felo non núa República Socialista Española, senón nel Reino de España tal como lo conocemos (porque é que é a sociedade que temos). En consecuencia, saben que coa Policía, a Guardia Civil, el Exército... na contra, asina como col funcionariado e traballadores políticos na contra, non van poder establecer un goberno estable. Nós non queremos gobernar el Reino (obviamente), pero sí el Principado, ou polo menos ter úa presencia guapa na Xunta Xeral. E ter presencia guapa e gobernar nos Concellos (nalgús xa metimos a cabecía). Quixera eu ver un alcalde de Uviéu (ou de Navia, eme lo mesmo),  coa Policía del Concello enfrente. E, ademáis, con un hipotético alcalde de Conceyu Abiertu (por dicir un algo, que naide se enfade) nel Concello de Uviéu, a capital asturiana iba seguir tendo Policía, e teríamos que ver qué fai esa Policía. Non sólo é que non quira ver a úa Policía del Concello dun hipotético Uviéu gobernado pol soberanismo á caza del manteiro (que eso sobrenténdese), é que quero ver á esa Policia del Concello apricando leis sociales (as leis sociales que establecería ese Concello). Quero ver úa coordinación netamente asturiana para que as Policías del Concello traballen en común para aplicar esas políticas sociales e para, a pouco e a pouco, ir collendo (como reivindicamos nos tempos nos que se falaba daquela Xendarmería Asturiana) autonomía sobre este aspecto tan importante nas nosas vidas. E non felo a la española (que é el que se fexo noutros territorios del Reino, aquelo de que «te dan galletas integrales, te dan galletas los forales», que dicían Lehendakaris Muertos), senón dende úa óptica popular e, necesariamente, municipalista (el único xeito de ser popular). Porque non se trata nin de poer a bandeiría a úa Policía que reprima en asturiano (ou en galego) nin de fer un fuck de Police que non oferta alternativa ningúa (máis que os supostos grupos de autodefensa, que non son outro que macarras linchando xente polas rúas según un criterio establecido por naide sabe quen).

E non podemos esqueicer que nos Concellos hai certa demanda de coordinar estas Policías (Como el caso de Morcín, La Ribera e Riosa que estudiaron fer un corpo de Policía Rural), vamos, que non falo de nada del outro mundo nin ultra-innovador, de ningúa marcianada. Ademáis collo de base el marco legal que xa temos, non porque me preste, senón porque de traballar, haberá que traballar en base a daqué existente.



La menor detenida, ayer, al salir del centro de salud de Lugones con agentes de la Policía Local de Siero.


Porque a nosa non é úa sociedade libre de delincuencia (os Estados con índice de delincuencia máis baxos tein tamén Policía, por certo, pero non operan como matois de barrio, al estilo dos Estados con máis delincuencia), e porque a resposta necesariamente é policial (ou linchamento). Por eso, el soberanismo temos que traballar nesa linia tamén, e el Estatuto (úa vez máis ser soberanista pasa por ser autonomista) danos certo marxe para traballar. Agora está da nosa mao se nos poemos nelo ou preferimos non tocar temas que señan sensibles por medo a ser criticados.

terça-feira, 6 de dezembro de 2016

30 de decembre, día del Estatuto de Autonomía.

El 30 de decembre de 1981 el órgano preautonómico asturiano aprobaría a Lei Orgánica 7/1981, de 30 de decembre, de Estatuto de Autonomía para Asturias (despois cambiaríase ese para por un de, quedando en Estatuto de Autonomía del Principado de Asturias). Este Estatuto foi consecuencia daquel café para todos, pero tamén dúa sociedade civil, a sociedade civil asturiana, que reivindicou nas rúas el autogoberno para este país. Sen dúbida aquelo non era as masas reclamando a creación da República Socialista Asturiana, nin tomando a Diputación Provincial (el edificio que hoi alberga el parlamento asturiano, a Xunta Xeral), pero si era un poblo, el poblo asturiano, reclamando nas rúas que se crearan úas instituciois de obediencia asturiana, para el poblo asturiano.


Nel asturianismo falamos ben davezo de efemérides. Falamos da efeméride del 8 de Setembre e da efeméride del 25 de Maio, e discutimos cuala das dúas habera ser el Día de Asturias. Un amigo e compañeiro resolvía el conflicto dun xeito ben intelixente, reivindicando un 8 de Setembre como Día de Asturias (ou Día da Nación Asturiana) e un  25 de Maio como Día da Soberanía Asturiana, pois non están os tempos como pra deixar pasar a oportunidade de salir ás rúas en Asturias. 

Non vai tanto falábamos aquí da necesidade que temos de pensar na construcción dun discurso autonomista, porque si, el autonomía asturiana é probe, paupérrima, pero é el marco xurídico que, para ben ou para mal, temos. E é un marco xurídico que convén non esqueicer pois en non poucos casos é el que temos que reivindicar, por caso condo reivindicamos cousas como ser os amos del noso propio tren. E é que vivimos núa sociedade que non é precisamente soberanista e que, nin sequera, reivindica a súas institucióis. Tanto é asina que na efeméride da Constitución española faise úa xornada de portas abertas na Xunta Xeral, pero non en efemérides asturianas como el Día de Asturias (al menos non de forma sistemática, anque algún ano si se fai) ou pol aniversario del noso Estatuto.

El noso Estatuto pode ser úa merda, vale, pero como diría el outro, é a nosa merda. E é el marco xurídico que temos. Esto é como se os soberanistas catalais aceptaran ataques contra el sou Estatuto porque elos avogan por un marco mellor. Obviamente os soberanistas asturianos avogamos por un marco maior e mellor, pero non por elo imos desaprovetar el marco que xa temos e que nos permitiría crear el noso propio ferrocarril como xa fixeron os vascos col Euskotren (empresa pública que xestiona os tramos ferroviarios da Comunidade Autónoma Vasca, os tranvías de Bilbao e Vitoria e de autobús (en comuna coas administraciois forales de Bizcaia e Guipúzcoa e el Concello de Eibar), pois temos competencias sobre «os ferrocarriles, estradas e camíos que el sou itinerario se desenvolva íntegramente nel territorio da Comunidade Autónoma, e nos mesmos termos, el transporte terrestre, fluvial, por cable ou tubería» (art. 10.5, das competencias del Principado de Asturias), asina como de «portos de refuxio, portos, aeroportos e heliportos que non señan de interés xeral del Estado» (art. 10.9), hai que recordar, por caso, que el aeródromo del Campo Llugo (Llanera) é de competencia asturiana, e é algo que non avezamos a prantiarnos como se xestiona.

Un estatuto que, máis aló del debate sobre as funciones da Policía ou de cómo se ten que xestionar, sobre a necesidade ou non dúa Policía autónoma ou se deberan existir corpos policiales, establece a posibilidade de coordinar «as policías del Concello asturianas, sen perxuicio da súa dependencia das autoridades del Concello» (art. 20.), algo que nunca se prantiou, anque si se levou a cabo a midida máis dependente e caciquil (falábase da guarda pretoriana de Tini, condo era presidente) a «adscripción de unidades del Corpo Nacional de Policía» al Goberno del Principado (art. 20.2). Podería xestionarse esto doutro xeito máis soberano e municipalista se na Xunta Xeral houbera un asturianismo conocedor del noso Estatuto ou se nas rúas existira nel movemento asturianista un conocemento del Estatuto?

Non, non estou chufando del corto, cortísimo, probe, pauérrimo Estatuto de Autonomía asturiano. Non estou reivindicando este estatuto. Pero Asturias necesita reivindicar as súas propias insitituciois. Non é razonable que se nos encha a boca falando dúa República Asturiana e non séñamos quen a prantiar úa resposta para as necesidades das instituciois asturianas hoi. E, gústenos máis ou menos, esas institiciois son as que son, e regúlanse pol Estatuto del 81. E, máis xinxelamente, como imos reivindicar a República Asturiana sen reivindicar primeiro el Autonomía asturiana? Como imos proxectar un discurso soberanista se non somos quen a que se cumpra el noso Estatuto? Imos pretender crear un Estado propio condo Asturias nin sequera administra el que lle corresponde administrar nel actual marco xurídico? Un día para reivindicar, por caso, que seña a Xunta Xeral quen convoque ás elecciois autonómicas (como pasa en Galica, el País Vasco e Cataluña) e que non seña dende Madrid dende onde se convocan as elecciois asturianas. Para reivindicar úa facenda propia, para reivindicar que Asturias, como Canarias, seña quen cobra os impostos sobre e tabaco e el alcohol. Que seña Asturias quen administre el peaxe del Güerna (ou quen decida que se elimine ese peaxe), un día para recordarlle al Principado as súas competencias na pesca ou na gadeiría, un día para pasar revisión ás instituciois asturianas e perguntarlles, públicamente, se están comportándose como tal.

Non habería, en definitiva, el 30 de decembre úa efeméride máis para meter nel discurso asturianista, non para chufar nin reivindicar el Estatuto, pero si para reivindicar el cumprimento del Estatuto e asunción de competencias aínda non asumidas por parte del Principado? Úa efeméride, non tanto para fer grupo, para nós mesmos, como para ese enemigo que ten copadas as nosas instituciois. Úa efeméride para poer, úa enriba doutra, as demandas al Goberno asturiano, á Xunta Xeral, demandas de construir Asturias e construir asturianismo que poden ser asumidas mesmo neste marco político e xurídico que queremos botar por terra. Pero faise difícil botar por terra el que non se conoz; faise difícil tomar por asalto os celos se non somos quen de poer os pes na terra. Porque úa sociedade que nin pon en valor el sou autonomía, non vai loitar pola soberanía. Úa sociedade que pode calar a boca se se suprimira el Estatuto (daquén notaría a diferencia?) non pode reclamar úa Constitución socialista (nin liberal, nin de ningún tipo) asturiana.

Esqueda, versión en asturiano del Estatuto, publicado por Servicio
de Publicaciois del Principado de Asturias  en 1986.

Dereta, Constitución española e Estatuto de
Autonomía del Principado de Asturias (en castelán as dúas)
publicados pola Xunta Xeral en 1999.

quarta-feira, 16 de novembro de 2016

El soño español.

Si,
despois de todo este tempo berrando
"puta España"
por úa Asturias
libre
        socialista
                         soberana,
teño que confesalo.
Eu,
tamén eu,
sigo como os outros
el soño español
(irmao pequeno
e fato
del soño americano).

Erguerse cedo,
ás seis
            ás cinco
                           ás cuatro.
Traballar para el inglés.
Volver á casa,
parar nel chigre,
enfilarme
dormila
erguerme
outra volta
cedo
e traballar para el inglés.

E,
un día,
se hai sorte, máis pronto que tarde,
morrer probe
e tranquilo.
Por úa vez
tranquilo
               tranquilo
                              tranquilo.

Úa vida baleira
pero real
(ou aceptada como real
por algúa
gris
convención social).
Úa morte gris
como todas.

Confeso a  mía traición.
Se daquén hai libre de pecado...

domingo, 6 de novembro de 2016

Paisaxes del tou reino.

Úa lomba suave como a noite.
E enriba dela
un tipi solitario,
erecto.
E porriba dél
cae úa nebra con didos
que todo lo tapan.
Non deixa que se vexa nada,
e todo empeza
a sintirse.

segunda-feira, 31 de outubro de 2016

Ghalogüín, Samaín e os americanos.

Parece que agora, de golpe, todos descubren que Halloween non é un invento dos Estados Unidos (vaia, será que non descubriron que os estadounidenses son europeos trasladados a América), que é un invento celta, lo mesmo dos celtas de Asturias ou Galicia, que dos celtas de Aragón, que dos celtas de Andalucía (como el San Xuan)... vaia, que probablemente, e sen ter feito estudios al respecto, seña úa cousa paneuropea (quiciabes indoeuropea? parece que tamén na India se celebra el Diwali, el mesmo día), como tantas outras.

El outro día tuven núa festa da Noite das Ánimas (que é como se chama en galego a esta realidade) en Uviéu con úa muller galega (castelanofalante) que falando por teléfono dicía «sí, es que estoy en una fiesta de Samaín. Sí, sí, el Jalogüín, pero es que como yo soy gallega digo Samaín, en gallego es Samaín, y el Samaín nació en Galicia y en Irlanda». Dá para úa tesis lo extendido que está entre a sociedade non militante el panceltismo, pero non vou falar delo agora. Habería que dicirlle a esa muller (eu pasei) que nin en galego é Samaín, nin a Noite das Ánimas nacéu en Galicia, anque asina lo digan os libros de Lingua Castelana de 3º da ESO (que xa se sabe que para España todo lo que señan meigas é galego).

Lo del Samaín tamén colléu forza en Asturias, e asina en Mieres dicían «que nun ye Halloween, que ye Samaín», tal cual Samaín tamén fora un término en lingua asturiana para lo que en asturiano se chama, como en galego, Nueche de les Ánimes (coas variedades que topemos nesta lingua, como en colquera outra).

Resultado de imaxes para samaín mieres

E é que, como dicía a paisana galega, despois os americanos apropiáronse daquela festa galego-irlandesa. E digo eu que os americanos non se apropiaron de nada, senón que son descendentes desos irlandeses e desos ingleses (oh, si, os ingeses, enemigos acérrimos dos irlandeses, tamén celebran a Noite das Ánimas), polo que son tan amos da festa como nosoutros e é normal que lo reproduzan na súa cultura cinematográfica (a ver se agora a culpa de que nosoutros non téñamos cultura cinematográfica propia vai ser dos americanos).

E agora é moi cool ser antiamericano e procelta, e chamar Samaín al Halloween porque non somos yankies, anque celebremos a Noite das Ánimas al estilo dos yankies e non al estilo dos celtas nin al estilo dos asturianos de vai tan sólo 50 anos (e é que para qué necesitamos remontarnos a Vincexetórixe condo podemos remontarnos á avola). Tal parecera que el postureo celta ten máis presencia que as verdadeiras tradiciois asturianas, que, obviamente, haberán de ser revisadas para axustalas aos nosos tempos se non queremos que desaparezan, haberán de introducir elementos externos (ola, preséntovos á globalización), etc., pero que, fundamentalmente, terá que ter un reigaño asturiano. Porque rechazar lo americano para abrazar lo irlandés (como se foran cousas distintas, como se el estadounidense e el irlandés non foran dos poblos irmaos) é un pouco máis de lo mesmo (tamén femos festas de San Patricio, e dentro de nada xunto á Irmandade de los Estudiantes de Uviéu poderemos ver a la Orde de Orange, ambas realidades colonizadoras e belicosas).




«Nueche d'Ánimes, porque'l mio mundu dizse n'asturianu» Reza úa prestosa campaña de Iniciativa pol Asturianu (que tennos avezados a campañas guapas). Noite das Ánimas, porque el meu mundo dizse en galego de Asturias, e magosto, que tamén estamos en tempos de magostar.

E asumir, dúa vez por todas, toda a cultura común que temos con toda Europa, incluída a Europa (aquelos que culturalmente son europeos) que está fora de Europa, os Estados Unidos, que son tan amos da Noite das Ánimas como nós, e que a base de fer, normalmente de forma merecida, de malos oficiales, acaban levando as culpas de celebrar ou de que celebremos a Noite das Ánimas e, con elo, de que véxamos nas nosas propias festividades alienación estranxeira (xa tocará falar del Nadal e os sous árboles, e os papanoeles e de máis cousas).

E non esqueicer que a Noite das Ánimas, por máis que un se enmascare, non é Antroido, é úa festa de mortos, onde recordamos aos mortos al noso xeito (non necesariamente relixioso), é úa noite de disfraces, pero tamén de bruxería; con todo el que a nosa cultura lle debe á bruxería, a aquelas persoas, fundamente mulleres, que foron bruxas e curaron el mal de ollo, e falaron colos mortos e nos transmitiron os sous desexos. En definitiva, é úa noite para a espiritualidade, entendida como cadaquén quera entendela, porque el noso poblo, como todos os poblos, é un poblo festexeiro, pero tamén un poblo espiritual. Porque non é Halloween, non é Samaín, é a Noite das Ánimas.

Por certo, recordade que hoi tamén sale a Santa Compaña, asina que andade de día, que a noite é mía.


Resultado de imaxes para santa compaña

sábado, 29 de outubro de 2016

Palabras.

Esta é a primeira vez que gravo un vídeo asina, non é que estea moi traballado, pero é un pouco de proba.


Atopar
nas voces dos silencios tous
as palabras que reconfortan
as dolores del meu ser.

Atopar
nas túas maos
palabras dixitales,
silencios maxistrales.

Atopar estrelas mouras,
chuchos de chicolate,
abrazos que rompen espaldas
e amañan corazois.

Atopar,
al fin,
a túa xorda voz,
as túas palabras,
tou cariño.




segunda-feira, 15 de agosto de 2016

Alplatuarbeyismo.

Este vai ser un post que non me vai gustar, e con todo vou escribilo. Non me vai gustar porque non me gusta falar da xente e porque non me gusta darlle importancia al que non debera tela. En outras palabras, porque gústame aportar ideas sobre el que penso que se debe fer, pero non usar este blogue como úa cuspideira onde botar contra a xente (para eso están os chigres, as redes sociales...), pero al final el que non debera ser importante vólvese importante se afecta dúa forma fonda a este país e á xente deste país.

Falo dun fenómeno que en delos ambentes conócese como aplatuarbeyismo, a conta del conocido programa da TPA Al platu vendrás, arbeyu, anque el fenómeno traspasa con moito este programa de televisión ou á TPA.

El programa en cuestión é un programa nel que se presenta a cultura asturiana como úa risión, preséntase a lingua asturiana como propia de baballois (a lingua galega de Asturias directamente non existe, úa constante na RTPA) e inmortaliza tópicos como que os asturianos somos machirulos que reparten hostias a diestro e siniestro sin vir a conto, que somos grandes comedores, noblotes... E, cómo non, a cuna de España, dende úa perspectiva xenófoba e cimproa (¡morrillazu!, que berra el personaxe del rei Polaio na súa guerra contra os moros). Un fenómeno televisivo que empezou con Terapia de grupo (que ven sei que ten os sous defensores dentro del asturianismo) que fía ter a medio Asturias dicindo pola rúa sen vir a conto ¿quies un pocu chorizu? o el mitico ¿oyisti?, anque al final el discurso de verdade sempre era en castelán (el asturiano para fer a risión, mesmo na Asturias galegofalante, para todo lo demais el castelán).

Afortunadamente pasou el tempo de sintir á xente repitindo as dúas frases de moda da televisión como cacatúas, pero non deixa de servirnos para ver el poder enorme que ten a tele en nós, nas nosas expresiois cotidianas, nos chistes que femos, nas alusiois culturales... Eu traballo moito con nenos e rapaces e as alusiois á serie de Mediaset La que se avecina chegan a ser cargantes, hasta el punto que eu cheguei a ofrecer 10€ al primeiro que me contara colquera cousa que lle interesase que non fose nin fútbol nin nada relacionado coa tele e podo asegurar que aforrei, desgraciadamente, 10€. Como dicía el meu profesor de latín del instituto, houbo úa época na que en Asturias todo era chébere, a conta dos culebrois, agora el capitán salami é úa especie de pseudo-superhéroe.

Pero ben, non quería falar da excesiva influencia da televisión (e dos poderosos que controlan esa televisión) sobre as nosas vidas. Quería falar namáis del fenómeno del alplatuarbeyismo, e de cómo establecen el provincianismo, el autoodio disfrazado de grandonismo e grandes dosis de xenofobia e españolismo disgrazado de asturianismo provinciano. El exemplo que me levou a escribir estas linias foi el del diario de un catalán en Asturias, onde aparece úa mezcla de catalanofobia, onde os catalais son us tacaños que lles dá por querer independizarse e por eso son us fillos de puta que había que matalos a todos; e asturianofobia, onde ser asturiano é estar por cepillar, andar a hostias, cagándose na mai de todos (pensamos que en Asturias é el único sito onde dicimos tacos e cagámonos na mai da xente... e pensamos que o femos constantemente) que de manera natural temos que sentir adversión por esos catalais (carrulo que por que queren independizarse). Úa mostra de lo máis cateto e rancio de Asturias, úa visión de Asturias provinciana e estereotipada onde un asturiano de raza non pode ser delicado, non pode falar asturiano (galego? onde?) sen andar a voces ou non pode ser educado. Onde ser de poblo é tar como un burro... Sirva de exemplo que al hora de falar da monarquía asturiana namáis aparece un Polaio entolecido berrando MORRILLAZU e ofendido pola Cai de los Moros de Xixón (hai outra rúa a Munuza, gobernador moro en Xixón que fora CUÑADO de Polaio... pero para que aprender Historia), e óbviase, por caso, que el Camín de Santiago (gallegonos, gallegonos!!!!) ou Catedral de Uviéu naceron con esa monarquía asturiana aliada de Carlomagno... E non (mamía que cansado estou de xustificarme pensando en persoas concretas) non se trata de vanagloriarse de pasados gloriosos previamente mitificados nin de poñerse agora a reivindicar a Alfonso II como referente político, trátase de entender cómo colquer visión que se dá de Asturias dende el alplatuarbeyismo (que como digo, vai máis alá del programa este) é cimprona e zafia.

E non sería un problema se non tuvese repercusión na sociedade. Se non vísemos pola rúa á xente repetindo os estereotipos fabricados e propagados pol ente público de comunicación desta Comunidade Autónoma, se non vísemos á xente repetindo as frases, os tópicos, a visión zafia del noso país, dúa das nosas linguas (el outra, na que estou escribindo, obviase sempre), da nosa xente... A final, acabamos sendo un burdo estereotipo de nós mesmos, acabamos crendo que dende Asturias non pode salir cultura, non poden salir ideas que non señan violentas e pseudotribales, non pode salir ningúa estructura social de progreso... Porque al final os asturianos somos comedores de cachopo que pegan hostias (oh, que machos somos e como nos pesan os collois!) descendentes dun pavo que andaba dando morrillazos pol monte... Tópicos que calan na nosa xente e que, en consecuencia, fain que os asturanos téñamos úa visión sesgada e ridiculizadora de nós mesmos. Úa visión que dende el poder (a televisión é poder) se nos vai metendo pouco a pouco nas vidallas núa extraña mezcla de grandonismo e autoodio, de complexo de superioridade-inferioridade (avezan a ser as dúas caras dúa mesma moeda) e os papadores de televisión que somos repetimos como autómatas programados para repetir el que a tele vomita.

Ou nos damos conta de cómo a ideoloxía del que nos odia (el que odia a nosa cultura, a nosa terra, á nosa xente, as nosas linguas...) vai calando entre a población e somos quen a establecer un discurso de masas alternativo ou van comernos con patacas. Queren alienarnos dende el humor pacato. Non lle riamos as gracias al que nos humilla. Entendamos que non é úa carallada, que é importante porque están en todas as nosas casas dende el púlpito de poder del noso século.

terça-feira, 9 de agosto de 2016

Medo.

El noso peor enemigo é el noso medo. Os medos son os que nos paralizan. Son aquela cabeza que diz non condo el corazón quer dicir si. E con todo, a maioría de nós vivimos imbuídos nel medo. Son os medos, máis ou menos xustificados, máis ou menos reales, os que fain de guía en búa parte das nosas vidas.

Tuvera un compañeiro de piso en Uviéu (úa persoa da que aprendín moito) que dicía que condo falaba de min a palabra que máis repetía era medo. Eu xa sabía que soi medo con patas, anque non era conscente que pudera ser igual de evidente para outra persoa. Pero polo que se ve, élo. Non me preoucupa, entre os moitos medos que teño, el de que se vexa que teño medo non é un delos; de selo non estaría escribindo este post.

Non vou relatar os meus moitos medos porque hasta el meu afan exhibicionista ten un límite que cómpre non sobrepasar. Tampouco son de relevancia para el que estou a falar.

É el medo el que nos fai agredir, ser violentos... E el que nos fai fuxir, tamén daquelo que queremos conseguir. É el medo el que nos fai alonxarnos das persoas que nel fondo máis quermos, el medo a non estar al altura, a que nos xulguen con dureza, a que nos manquen... E, en consecuencia, el medo é el que nos fai xulgar aos demáis, pois sacar á luz as miserias dos demais non poucas veces é el xeito que temos de que non salian a relucir as nosas non poucas miserias... É el medo el que nos fai cerrar diálogos ou non abrilos. É el medo el que nos impide vernos nel espello sen sintir noxo e nerviosismo, ou sen quererse de xeito narcisista, que non deixa de ser outro xeito de terse noxo.

Vai pouco falaba con úa moza que, se seguimos os cánones de guapura aceptados socialmente, é lo que se diz un pibonazo, e confesábame (e, por úa vez, non me suou a falsa modestia) que pensaba que era fea. A pesar de ter moitos atributos que chamaban moito el atención, ela chamaba el atención sobre aquelas partes del sou corpo menos normativos (non por elo menos guapos). Úa moza que quiciabes coa premisa de que can non morde a can perdéu el medo a dicirme que tía un problema serio de autoestima. Benvida al club, mía nena.

El medo guía os nosos pasos. Pero temos tanto medo al medo como as cousas ás que lles temos medo. Asina que col medo al medo femos lo que femos col resto dos nosos medos, escondelo. Temos demasiado medo a ser débiles, demasiado medo a ser fortes, demasiado medo á morte, demasiado medo á vida, a máis dura das mortes.

Medo. Medo a todo. Medo a nada. Medo a querer a daquén pero, sobre todo, temos medo a querernos a nós mesmos. Porque el medo que nos temos levounos a odiarnos. Odiámonos en silencio. Quixéramos ser outra persoa. Se puideras ser outra persoa quen serías?, avezamos a perguntar, como se non tuvera un pijo de importancia. E queremos cambiar el noso corpo (que é el que primeiro ven o demais), a nosa intelixencia, a nosa sensibilidade, por norma xeral para endurecela, pois temos medo a sentir, a sufrir e a sintir demasiado placer, el placer descontrolado, el placer de comer, el placer de follar, el placer de estar solo condo ques estar solo... Al final, a falta de control sobre as nosas vidas. E ese medo é el que nos fai perder el control das nosas vidas, para deixarlle el control á nosa propia obsesión por non perder el control, el medo, el odio, a escuridade.


É el medo. É el medo que todo lo cubre. É el medo que nos mata. Estaría ben safarnos dél, se non nos dera tanto medo.


domingo, 31 de julho de 2016

De minorías lingüísticas en Asturias, os xordos.

Davezo neste blogue fálase moito de linguas, é un pouco el leit motiv deste blogue, ou un delos. Fundamentalmente das nosas linguas propias, el galego e el asturiano. Pero non todos os asturianos tein como lingua propia úa destas dúas linguas. A inmensa maioría, como sabemos, por mor da sustitución lingüística, ten como lingua el castelán, e hai outras minorías lingüísticas, normalmente xente migrada ou os sous fillos (falantes de darjila, de amazigh, de woloff, de chinés, de rumano, de sherere... que viven en Asturias ou mesmo naceron aqui). Outra xente que fala outra lingua que non é nin galego nin asturiano é a xente que fala romaní (ou caló), del que espero falar en outro momento, porque quiciabes haxa que fer política lingüística tamén para os falantes desta lingua.

Pero agora veño a falar das outras linguas. Veño a falar da comunidade xorda de Asturias, signantes da lingua de signos española (LSE), úa das tres linguas de signos que se falan (que se signan, que é a espresión que tamén se usa para estas linguas) na Península Ibérica, a lingua de signos española (LSE), a lingua de signos catalana (LSC) e a lingua de signos portuguesa (LSP).

Estas linguas son linguas autónomas, non relacionadas coas linguas orales. Dito doutro xeito, a lingua de signos española non é español en xestos, nin se estende necesariamente nel mesmo dominio lingüístico que el español. De feito, a lingua de signos española sígnase tamén en Galicia, en Asturias, nel País Vasco, en Aragón... sen que haxa lingua de signos galega, asturiana, vasca ou aragonesa. De feito a lingua de signos portuguesa é distinta lingua que a lingua de signos brasileira, a pesar de que os ouguintes brasileiros falen a mesma lingua oral que os ouguintes portugueses, e lo mesmo pasa coas linguas de signos española e mexicana, que son distintas linguas.




Digo esto por que moitas veces hai quen pergunta por qué hai úa lingua de signos catalana e non úa asturiana, e mesmo quen insinuou que haberá que fer úa lingua de signos asturiana (resultado de pensar que a LSE é falar español con señas, pois del mesmo xeito cabe pensar que se podería falar asturiano con señas). E quiciabes esta seña úa razón pola que el asturianismo non puxou pola LSE, mentres que, pol contrario, el catalanismo si puxou pola LSC, que é oficial en Cataluña (a única lingua de signos oficial na Península Ibérica), colas ventaxas que eso supon para os xordos catalais.

Nel noso caso, é el que hai, non hai úa lingua de signos asturiana, polo que os xordos de Cuaña ou de Uviéu signan na mesma lingua que os de Madrid e Ciudad Real (anque con diferencias dialectales, que as linguas de signos tamén tein, ou con palabreiro propio, por caso, os xordos asturianos signan distinto a palabra amigo). Pero, como ben sabemos os falantes de galego de Asturias, as linguas tein moito que ver coa identidade, pero non van esactamente da mao (de este xeito, a lingua galega vese neste caso vinculada a identidade asturiana, e, por suposto, hai un gran peso identitario na súa defensa). As linguas de signos van, evidentemente, moi unidas a úa identidade xorda, porque si, hai úa identidade xorda. Haila dende el momento que existe úa comunidade xorda e, en consecuencia, úa identidade de grupo. As persoas xordas, como é natural, síntense identificadas coas persoas da súa propia comunidade de signantes, e coa xente xorda que signen outras linguas (colos que comparten problemáticas, experiencias vivenciales...).

Linguas de signos da Península Ibérica. En marello
a LSE (con variedades dialectales reseñables en Galicia,
Asturias e a Comunidade Autónoma Vasca e con filiación
discutida nel País Valenciano), en colorado
a LSC e en verde a LSP.

Máis aló das cuestiois estrictamente identitarias, non hai que esqueicer úa realidade obvia, as linguas sirven para comunicarse, e neste sentido, as persoas xordas non poden comunicarse oralmente núa lingua oral (si poden felo por escrito, pois é normal que os xordos asturianos sepan escribir castelán). Anque máis aló da función comunicativa, as linguas tein úa función cultural. Nese sentido temos a comunicación audiovisual; un xordo pode ver perfectamente a televisión subtitulada (os televisores inclúin hoi todos a posibilidade de subtitular el programa), pero podendo ler el que pon, non é lo mesmo ler nun idioma que non é el sou que poder ver a teleisión nel propio idioma (neste caso xestual, non oral), por máis que podas entender el castelán escrito.

Supoño que esta é a razón pola que el asociación de persoas xordas Idendeaf empezou a sacar en Youtube a serie Mírame cuando te hablo (ver primeiro capítulo aquí), úa serie dafeito en LSE, anque doblada tamén al castelán (para as personas ouguíntes), úa serie que tuvo ben de éxito nas redes e que, según informa El Faro de Vigo foi nominada á mellor comedia internacional nel Miami Web Fest. Pero por desgracia a web non dá ingresos, e por desgracia os proxectos televisivos necesitan un presuposto se queren ser algo máis que cuatro amigos con úa videocámara gravando na casa. A pesar dos éxitos ningúa cadea de televisión quixo emitir úa serie núa lingua de signos, que ten como protagonistas a persoas xordas, que prantía en primer plano a vida das persoas xordas coas súas circunstancias concretas...

E se úa televisión privada non vai apostar por úa lingua oral minoritaria (caso excepcional foi el da BBC que creou úa canal núa lingua minoritaria como el gaélico escocés, a BBC Alba), como imos pensar que vai apostar por úa lingua de signos? Neste caso cabe perguntarse para que sirven as cadeas públicas de televisión. A TVE ou a TPA ben poderían apostar por proxectos similares (se non directamente por este proxecto). Neste sentido a TVE emite un noticieiro en LSE (Con otras palabras e En lengua de Signos, polo que vexo na súa web), e a TPA... bon, se non fai nada polas linguas orales deste país... Podemos esperar que lo faigan pola lingua de signos?


El acceso á cultura, al ocio e a información é esencial
para colquera persoa, e non debera ser testimonial.
Na imaxe, el programa Lengua de signos da TVE.


Pero non é namáis a nivel televisivo, anque el ocio e a información son primordiales para colquera persoa, hai cuestióis de referencia. Por caso, a asistencia sanitaria, a educativa... Asturias namáis contaba con úa escola de xordos (en Uviéu), e agora penso que non conta con ningúa. Estas escolas eran escolas onde os xordos vivían internos durante a semana (fundamentalmente porque namáis había úa en Asturias). Un sistema que hoi parece obsoleto, pero... Están as escolas convencionales adecuadas para incluir aos alumnos xordos? Ten el profesorado non especialista algún tipo de formación respecto á lingua de signos ou a interacción con persoas xordas (ou con colquera outra diversidade funcional)? Existen intérpretes en todos os centros de salude asturianos? Hai intérpretes en todos os Concellos, nos organismos del Principado, del Estado, etc.?

Anque el Congreso proclamara a LSE oficial en todo el territorio español (houbo que esperar a que el Parlamento catalán aprobara a oficialidade da LSC para que España aprobara a oficialidade da LSE, aquí vemos el peso identitario da cuestión...), lo certo é que a comunidade xorda está ben lonxe que ter lo máis básico, intérpretes en todos os centros públicos... Hailos nel Concello de Cuaña? e nel de Uviéu? Hailos en Xixón, na Veiga ou nel Franco? Pergunto dende el desconocemento, anque creo sinceiramente improbable que los haxa en Concellos como el cuañés. Lo mesmo podemos falar de empresas públicas como Renfe... Mesmo para pedir cita nel Servicio Público de Empreo del Principado de Asturias (SEPEPA) hai que solicitar por adelantado un intérprete... Tan inviable é que haxa persoal disponible sempre nas propias oficinas?


A normalización ha darse en todos os
ámbitos. Tamén nos académicos.


Xa non vamos meternos en por que é tan difícil que úa persoa ouguinte que non quera dedicarse profesionalmente a ser intérprete ou traballar con persoas xordas poda aprender LSE en Asturias. Por que non se pode un matricular en LSE na Escola Oficial de Idiomas. Deste modo, promocionando que a ciudadanía en xeral teña acceso a esta lingua poderíamos conseguir que, por caso, colquera camareiro, colquera mecánico, colquera tendeiro... ou colquera viandante que é interpelado pola rúa, soubera e pudera comunicarse con úa persoa xorda. Un estado, como el español, e úa comunidade autónoma como a asturiana tan avezados al monolingüísmo (si, por sorprendente que pareza, Asturias está terriblemente avezada al monolingüísmo castelán), non entende a necesidade e as ventaxas para el conxunto da sociedade de poder comunicarse núa lingua de signos.


E el asturianismo, tanto político como lingüístico como cultural, ten el deber de incorporar as demandas lingüísticas desta comunidade de signantes, dúa realidade lingüística que nos é tan propia como a realidade lingüística dos falantes de galego ou de asturiano.