sexta-feira, 30 de dezembro de 2016

Ta bien claro que la vida nuna ciudá pequeña nun ye lo mesmo (La Marika B@rroka).

Aló pola década dos 2000 amañábase en Salamanca el que chamaron La Marika B@rroka, que en palabras del meu amigo Metabolic eran úas festas «con música, travestismu baratu, modernéu y coses rares». Vai un par de semanas estuven falando en La Llegra con dous nembros del colectivo Bujarra e salíu precisamente el tema de La Marika B@rroka, a lo que recordei que nel número 27 da revista Asturias Gai (Abril-Xullo de 2007) Metabolic escribira un artigo sobre esta experiencia de autoorganizacion realmente interesante. Reproducimos el artigo aquí, na súa lingua orixinal (el asturiano) tal como foi publicado en Asturias Gai. As fotos que acompañan al texto son sacadas tamén da revista. Recomendo a visita al fotolog ( www.fotolog.com/marikaborroka ).


Metabolic

Ta bien claro que la vida nuna ciudá pequeña nun ye lo mesmo.


Ta bien claro que la vida nuna ciudá pequeña nun ye lo mesmo que nuna grande. D’eso sabemos muncho los que vivimos en Salamanca. Magar de la so fama de la so fama como ciudá d’estudiantes, a lo llargo los años va notándose cómo pasu ente pasu va quedando una migaya curtia. La cuarta parte de la población ye xente mozo, supuestamente con ganes de vivir y enfotu creativu, amás de disponer de tiempu llibre pa malgastar en milenta coses.

A la que lleves equí una bona temporada, seyan ocho años como yo, seyan unos meses como’l mio collaciu Pepa, notes que si nun te presta’l reggaeton, si nun yes hetero y quies adientrate nel mundu l’ambiente y tien ganes de facer daqué más que pimplate y dir de carrilanada fasta que’l cuerpu aguante a base de sustancies químiques, tas perdíu. La ufierta de llocales nun ye abondo pa cubrir lo que nós tamos buscando. Y por ello, inspiraos na filosofía punk del «failo tu mesmu» punxímonos a ello.

La idea de les fiestes de La Marika B@rroka (pronunciáu La Marika B@rroka) surdió nuna d’eses tardes d’abociu na tienda cómics de Trimegisto. Ficimos una llista con tolo que podríemos facer, y too ello col enfotu d’entamar un rollu guapu que-y prestara a los collacios y, si’l tiempu y l’ésitu d’estos aconceyamientos lo permitiere, espardelo a tol mundu que tuviere interesao. Asina, na trestienda’l llocal (más conocida nos pases de puerta como «El Lugar Convenido de Siempre») entamemos facer reuniones mensuales, con música, travestismu baratu, modernéu y coses rares.


Lo qu’entamó siendo un conceyu de collacios pa disfrutar d’una nueche de fiesta distinta a la convencional nesta ciudá foi medrando fasta’l puntu que tomemos Trimegisto y yo la decisión de dar el gran blincu: fairíemos la folixa nun bar. Asina foi como lleguemos a contactar colos del Café Moderno equí en Salamanca, quienes ufrieron el so sofitu al proyeutu. El día 11 de Mayu celebremos la IV Marika B@rroka con una asistencia grande de públicu y cola collaboración d’Oskar LaDemonio, DJ de Barcelona que mos fizo disfrutar d’una de les sos sesiones PutiCLUB qu’ella entama en clubs de la ciudá condal de forma regular. Una gran sesión amenizada poles sos sobrines: Alba y Cecilial y cola presencia de La Toyota dende Madrid. Pudimos igualmente cuntar cola presencia a los platos de Juan Belmonte, conocidísimu productor musical debío a que foi integrante del proyeutu Pumpin’ Dolls. Nun hai pallabres pa describir lo que foi l’eventu. En fotolog.com/marikaborroka y nos sos enllazos hai información gráfico al respeutu.

El próximu 22 de Xunu va ser la V Marica B@rroka, nel mesmu bar y cola presencia de la gran Oskar LaDemonio otra vuelta y l’actuación del grupu Michael Jackson y Las Sacerdotisas de Baal. Esperamos qu’esta edición tenga tantu o más ésitu que l’anterior, y animamos a tol mundu que tea per Salamanca neses feches que s’avere al Moderno a pasar una nueche d’allegría.


Trimegisto y yo tamos percontentos de ver cómo una historia como ésta, na que punximos muncha ilusión, realmente presta. Gracies y que sirva d’exemplu pa muncha xente que quier fecer coses pero nun s’atreve. Nunca tuvo pa min tantu sentíu la espresión «querer ye poder».


quarta-feira, 28 de dezembro de 2016

El fin dúa etapa.

Os proxectos políticos marcan etapas políticas, como parece obvio, pero tamén etapas persoales, non sólo porque a militancia afecta no persoal, senón porque ademais, ás veces a impricación cos compañeiros políticos chega a ter un grande fondo persoal. El 22 de decembre acabou un proxecto que para min foi ben importante.

Condo vai us anos úa amiga coa que tropecéi nun chigre me falou dos almorzos que, daquela, dábanse en Partycipa, na cai Paraísu de Uviéu e despois nel Ca Beleño, nunca pensei que tanta xente que conocera aí iba marcarme de tal xeito. Vai pouco presentaba na Llegra el meu primeiro poemario que non sería se eu non participase nestos almorzos e compartinlo con xente moi especial que en casos ben importantes conocín nos almorzos, fora de forma directa ou indirecta. Aprendín, neste tempo, moitas cousas. Aprendín a dicir salute, lelellef, ostada, aprendín que Asturias é un país que temos que construir de tal xeito que seña un país de moitas linguas e moitas culturas, aprendín cuestiois sobre relixión, sobre a vida... E aprendín que para que un neno almorce e non se entreteña é bon retalo a úa carreira, que chocala é el mellor xeito de fer amigos para sempre, que a xente tende a pensar que os militantes vivimos en Militandia e se sorprenden al vernos polas mesmas rúas, que os nenos tein úa memoria da hostia e non esqueicen os sonrisos anque podan pasar anos, que os adultos tamén temos memoria, anque séñamos máis tímidos, que non hai murias infranqueables e que hai compañeiros políticos colos que enxamais pensarías compartir espacio pero colos que fais ben de cousas. A ser máis pancho.

E todas as esperiencias vitales tein os sous lados escuros, dos que tamén se aprende. E úas esperiencias levan a outras e conocer úa xente leva a conocer a outra e fer úas cousas levan a fer outras e... E al final a roda sigue xirando. Porque son cousas das que tampouco ten xeito falar aquí, que non é el lugar, pero que algús sabedes e que deixaron pisada. Aprendín que para fer país hai que fer comunidade, para combatir el fascismo hai que fer comunidade, para fer comunidade hai que fer cousas normales, del del día a día, tomar un café, por caso. Porque anque quiciabes poucos lo teñan claro, ésta foi (dicía un compañeiro de La Llegra) úa experiencia antifascista.

Por eso, os almorzos acábanse, e vai costarme non erguerme polas mañás e cruzarme con Ana nel semáforo da Cruz Vermella. E vai costarme non lamber nocilla e non falar de relixión ou de política con algúa xente. Porque si é verdade que os almorzos foron máis que un proxecto político e condo se fala da familia del Ca Beleño non é úa expresión namáis. Porque anque moita xente esperara ver neníos famélicos choramicando (en plan «¿me da un penique, señor?»), os almorzos foron un espacio de alegría e dignidade. Por eso, por todo, gracias. Vémonos nas rúas compañeiras.



La familia de los desayunos en su casa que es el Ca Beleño.
Foto de El Comercio, non están todos os que son, pero son todos os que están.

quinta-feira, 22 de dezembro de 2016

Apartheid.

Recentemente sorprendíanos a noticia de que nel Reino de España (estado libre de dereto, que dicen), as persoas con discapacidades intelectuales, psicolóxicas ou sensoriales (lo que incluir, por caso, ás persoas cegas e xordas) van necesitar un certificado médico que garantice que son capaces de tomar decisiois por si mesmos. Ou lo que é lo mesmo, van necesitar un documento que los habilite legalmente (condo lo común é que para as persoas incapaces de decidir se tramite úa inhabilitación, non tramitar el habitalización ás persoas capaces de decidir). Distintas organizaciois de xordos e cegos (como a ONCE) manifestaron sou rechacho, como non podía ser doutro xeito. A solución proposta pol Ministerio de Xusticia non é outra que pasar úa circular sinalando aos funcionarios que namáis terán que cumplir ese requisito condo el caso de incapacidade para decidir seña evidente (colo que deixamos al arbitraxe e responsabilidade del funcionario decidir qué casos son derivados aos médicos e qué casos non, cousa que imaxino que al funcionario lle fairá moita gracia). En ningún caso parece viable derogar a lei e refela de novo. Non, todo se soluciona cúa circular que non é lei e que non garantiza nada máis que el que el Ministerio quira garantizar durante el tempo que el Ministerio quira garantizalo. Úa arbitrariedade nada propia dun Estado, como lles gusta dicir, libre y de dereto.

A Confederación Estatal de Personas Sordas, pola súa parte, emitíu un comunicado e úa carta-modelo para que firmen as persoas xordas, pero que pode editarse (aí onde pon «yo, fulano de tal, persona sorda») e que eu, persona ouguinte, vou firmar. A carta enlázovosla al final del post. Úa carta que vai dirixida al Ministerio de Xusticia (en Madrid e tamén ás Xerencias Territoriales del Ministerio en cada provincia), al Defensor del Poblo e á Oficina de Atención á Discapacidade, todo elo organismos estatales, sendo como é úa lei estatal.

Este é un blogue soberanista e dende aquí sempre se pensa en clave soberanista, polo que penso que el noso Parlamento e os nosos Concellos tamén poderían dicir moito. Por caso, sería interesante que os Concellos emitisen úa circular aos xuices de paz, que anque seña tan voluntarista como a circular ministerial, a lo menos é un xesto. Úa protesta clara e enérxica por parte dos Concellos e da Xunta Xeral tamén sería algo interesante, que el Parlamento asturiano esixira oficialmente ás autoridades españolas a derogación desa lei inefable que impide ás persoas con discapacidade vivir legalmente colos mesmos deretos que el resto das persoas sería algo necesario para poder entender a Xunta Xeral como un parlamento mínimamente democrático.


Como sempre, a loita na rúa é a base e a sociedade civil asturiana debéramos salir ás rúas a esixir a derogación dúa lei de apartheid que vulnera os deretos máis básicos das persoas.


A discriminación por motivo de discapacidade
non é nada distinta á xenofobia, un Apartheid
que non imos asumir.




A carta-modelo da Confederación Estatal de Personas Sordas atopádesla aquí: 


E as direcciois ás que podedes mandarlas, aquí:


quinta-feira, 15 de dezembro de 2016

Lentes.

Parecera que us lentes non poden ter moita historia. Son un artiluxio que poes delantre dos ollos, ben amarradíos ás orellas, para ver mellor. Pero us lentes poden ter moita historia. Us lentes como estos da imaxe, que rompín vai ven de anos nun Conciertu pola Oficialidá fendo us pogos con Dixebra.

Romper us lentes pode parecer un problema extrictamente económico. Úa putada como colquera outra. Un rompe us lentes e ten que mercar outros. Un rompe us lentes e ábrese, de golpe, todas as rupturas que soporta el alma. Un rompe us lentes e de sútaque descubre que vai rompéndoselle a vida a pouco e a pouco. Que a vida pasa e todo esbarrumba. Un rompe us lentes e ten amigos que recollen os lentes e recóllenlo a un mesmo. Que recollen os lentes e guárdanlos durante... cinco anos? para poerchos delantre nos bos momentos, para que los volvas pisar nos bos momentos. Para recordar que os bos momentos suceden aos malos, sempre.

E os bos momentos chegan, e non sólo nel que se poden chamar éxitos (nunca me acabou de prestar el idea del éxito, necesariamente vencellada á idea del fracaso), senón nel que é un mesmo, nel que ún sinte, el que un construi na súa vida. E os momentos poden ser bos, malos ou, ás máis das veces, navegar entre lo bon e lo malo; pero sobre todo un é un mellor momento, porque asume as cousas doutro xeito ben distinto.


E se un recorda aos amigos nos malos momentos, e, lo que é máis importante, se os amigos recórdanlo a un nos malos momentos, non está de máis acordarse nos bos momentos dos amigos e agradecer que estean aí. Tampouco está de máis recordar os malos momentos nos bos momentos e recordar que, como diz a mía mai, todo ten solución agás a morte. Razón pola que esos lentes rotos colgan enriba da mesía de noite, para non esqueicelo.

  

sexta-feira, 9 de dezembro de 2016

Fuck de Police?

Pois aí vamos, a falar de lo máis incómodo, a meter el dido na mancadura e fer amigos.

Se el movemento soberanista asturiano quer ofertar un discurso que verdadeiramente xenere movemento político en Asturias, se de verdade queremos fer política real e non quedarnos nos discursos fáciles dos anti, temos que ser consecontes e poer enriba da mesa todo el que pode afectar al noso país e todo el que se supón que queremos xestionar. E temos que xerar un discurso que non seña marciano nin allén á nosa sociedade. Esto é, como dicíamos condo falábamos de autonomismo, é moi guapo falar de da República Asturiana, Socialista e Soberana, pero temos que ter en conta como é a sociedade asturiana e entender que non imos construir socialismo nin un discurso soberanista sen avanzar primeiro nos discursos sociales máis básicos e nel autonomismo. Del mesmo xeito, haberá quen cuestione a existencia dos corpos de seguridade/corpos represivos del Estado, pero, imos ser claros, un programa soberanista que prantiara á sociedade asturiana con estos termos «queremos eliminar colquera forma de Policía» sería entendido pola nosa xente, non sen razón, como úa marcianada hippy allea por completo á nosa realidade. E é que condo á vecía del 5o tán maltratándola, por poer un caso entre outros moitos, quédannos dúas opciois, ou chamar á Policía ou subir con un machete, e como dende esta páxina non imos chamar al linchamento nin aos motines sistemáticos, pois imos asumir que a Policía forma parte da nosa sociedade (servidor non cree na bondade intrínseca del ser humano, como non cree que nos próximos 500 anos seña factible úa sociedade completamente educada na que a violencia non teña cabida).

Claro, que non parece nada viable tampouco que Asturias vaia convertirse nos próximos 20 anos núa República (nin moito menos núa República Socialista), pero eso non quita para fer un discurso soberanista, hoi, nel século XXI, para el século XXI, coas posibilidades que temos, que pode que non señan as mellores, pero son as que temos.

Vai us anos apareceu en escena a Policía Autonómica, que, daquela, parece que levantou un sutil (e non moi intelixente) entusiasmo en delos compañeiros. Recordo a primeira vez que vin a aquelos uniformados que un compañeiro comentou «por que levan a bandeira de España tamén se é el autonómica?», a lo que outro lle respondeu que non era «a bandeira de España», era el logo que levan nel brazo a Policía Nacional española, porque aquelos señores formaban parte del Corpo Nacional de Policía del Reino de España, pero que, según el artigo 20 del Estatuto, «a Comunidade Autónoma pode convir col Estado el adscripción de unidades del Corpo Nacional de Policía», neste caso á Consellería de Xustica (que daquela levaba Francisco Fernández Valledor). Porque algún xa veía úa sorte de Mossos d’Esquadra asturianos. Necesitámoslos? Eu creo que non, e hoi é úa reivindicación que caeu del discurso soberanista, pero houbo un tempo nel que non era tan raro ouguir falar dúa hipotética Xendarmería Asturiana (el nome non era del todo afortunado). Que ben, que falo del Pleistoceno, que eso xa non lle importa a naide... Pero aí lo deixo.

PSOE y PP legislarán sobre la policía autonómica para evitar incluirlo en el Estatuto
Enrique Montero, junto al nuevo vehículo de la Policía Local de Coaña.

Non, non vou aquí a defender úa Xendarmería Asturiana na que non creo, nin creo que hoi naide prantíe aquela vella postura de ter úa Policía propia que seña del mesmo xeito que la española pero cambiando a bandeiría del brazo.

Pero somos soberanistas e aspiramos a ter certas cotas de poder. E temos que xestionar. Xestionou a Policía del Concello a esquerda soberanista vasca condo chegou al Concello de Donostia, por caso. Que pasaría se, por caso, a esquerda asturiana chegara a ter el alcaldía del Concello de Noreña? Quedaría Noreña sen Policía del Concello. Quedarían sen Policía del Concello Uviéu ou Xixón? Nun falamos da Policía Popular da República Socialista Asturiana, falamos de daqué máis próximo, de que femos nos Concellos. E nel Principado? Se mañá conseguimos meter un diputado soberanista na Xunta Xeral... Non vai haber propostas sobre asuntos policiales por parte dese hipotético diputado? (que diputados xa tuvemos, por certo).

Asina, neste pequeno compromiso en ir conocendo pouco e a pouco el marco nel que operamos (porque queremos fer política anguano), gustaríame traballar hoi este tema, difícil polos non poucos prexuicios que temos, pola necesidade que temos en pensar dualmente (elos e nós). Mencionábamos el artigo 20 del Estatuto de Autonomía; e é que a nosa autonomía la xestiona el enemigo e non la reivindicamos nós, asina nos vai... Este mesmo artigo fala da posibilidade de coordinar as Policías del Concello dos distintos concellos de Asturias. Que quer dicir esto? Pois máis aló de que a Policía del Concello de Pravia vaia a Cangas a botar úa mao col tráfico condo a Descarga (que está moi ben), abre a posibilidade de fer úa coordinadora de Policías del Concello xestionada pol Principado (sen menoscabo del autoridade del Concello, en coordinación), colo que poderíamos ter algo asomeñado a úa policía asturiana, pero sen crear un corpo, senón aprobetando os que xa existen nos Concellos (é que condo falamos de municipalismo, tamén falamos destas cousas, de que os Concellos teñan úa presencia fundamental na xestión da seguridade e outras funciois policiales).


Resultado de imaxes para asturias policia municipal


E agora non vou meter el dido na mancadura, vou meter a mao enteira, hasta el codo. Ben de veces criticamos a Podemos el sou acercamento ás forzas policiales e militares... Non, non soi de Podemos, nin simpatizo nin voto... Pero imos ser claros, Podemos aspira a gobernar el Reino (e el Principado), e aspiran a felo non núa República Socialista Española, senón nel Reino de España tal como lo conocemos (porque é que é a sociedade que temos). En consecuencia, saben que coa Policía, a Guardia Civil, el Exército... na contra, asina como col funcionariado e traballadores políticos na contra, non van poder establecer un goberno estable. Nós non queremos gobernar el Reino (obviamente), pero sí el Principado, ou polo menos ter úa presencia guapa na Xunta Xeral. E ter presencia guapa e gobernar nos Concellos (nalgús xa metimos a cabecía). Quixera eu ver un alcalde de Uviéu (ou de Navia, eme lo mesmo),  coa Policía del Concello enfrente. E, ademáis, con un hipotético alcalde de Conceyu Abiertu (por dicir un algo, que naide se enfade) nel Concello de Uviéu, a capital asturiana iba seguir tendo Policía, e teríamos que ver qué fai esa Policía. Non sólo é que non quira ver a úa Policía del Concello dun hipotético Uviéu gobernado pol soberanismo á caza del manteiro (que eso sobrenténdese), é que quero ver á esa Policia del Concello apricando leis sociales (as leis sociales que establecería ese Concello). Quero ver úa coordinación netamente asturiana para que as Policías del Concello traballen en común para aplicar esas políticas sociales e para, a pouco e a pouco, ir collendo (como reivindicamos nos tempos nos que se falaba daquela Xendarmería Asturiana) autonomía sobre este aspecto tan importante nas nosas vidas. E non felo a la española (que é el que se fexo noutros territorios del Reino, aquelo de que «te dan galletas integrales, te dan galletas los forales», que dicían Lehendakaris Muertos), senón dende úa óptica popular e, necesariamente, municipalista (el único xeito de ser popular). Porque non se trata nin de poer a bandeiría a úa Policía que reprima en asturiano (ou en galego) nin de fer un fuck de Police que non oferta alternativa ningúa (máis que os supostos grupos de autodefensa, que non son outro que macarras linchando xente polas rúas según un criterio establecido por naide sabe quen).

E non podemos esqueicer que nos Concellos hai certa demanda de coordinar estas Policías (Como el caso de Morcín, La Ribera e Riosa que estudiaron fer un corpo de Policía Rural), vamos, que non falo de nada del outro mundo nin ultra-innovador, de ningúa marcianada. Ademáis collo de base el marco legal que xa temos, non porque me preste, senón porque de traballar, haberá que traballar en base a daqué existente.



La menor detenida, ayer, al salir del centro de salud de Lugones con agentes de la Policía Local de Siero.


Porque a nosa non é úa sociedade libre de delincuencia (os Estados con índice de delincuencia máis baxos tein tamén Policía, por certo, pero non operan como matois de barrio, al estilo dos Estados con máis delincuencia), e porque a resposta necesariamente é policial (ou linchamento). Por eso, el soberanismo temos que traballar nesa linia tamén, e el Estatuto (úa vez máis ser soberanista pasa por ser autonomista) danos certo marxe para traballar. Agora está da nosa mao se nos poemos nelo ou preferimos non tocar temas que señan sensibles por medo a ser criticados.

terça-feira, 6 de dezembro de 2016

30 de decembre, día del Estatuto de Autonomía.

El 30 de decembre de 1981 el órgano preautonómico asturiano aprobaría a Lei Orgánica 7/1981, de 30 de decembre, de Estatuto de Autonomía para Asturias (despois cambiaríase ese para por un de, quedando en Estatuto de Autonomía del Principado de Asturias). Este Estatuto foi consecuencia daquel café para todos, pero tamén dúa sociedade civil, a sociedade civil asturiana, que reivindicou nas rúas el autogoberno para este país. Sen dúbida aquelo non era as masas reclamando a creación da República Socialista Asturiana, nin tomando a Diputación Provincial (el edificio que hoi alberga el parlamento asturiano, a Xunta Xeral), pero si era un poblo, el poblo asturiano, reclamando nas rúas que se crearan úas instituciois de obediencia asturiana, para el poblo asturiano.


Nel asturianismo falamos ben davezo de efemérides. Falamos da efeméride del 8 de Setembre e da efeméride del 25 de Maio, e discutimos cuala das dúas habera ser el Día de Asturias. Un amigo e compañeiro resolvía el conflicto dun xeito ben intelixente, reivindicando un 8 de Setembre como Día de Asturias (ou Día da Nación Asturiana) e un  25 de Maio como Día da Soberanía Asturiana, pois non están os tempos como pra deixar pasar a oportunidade de salir ás rúas en Asturias. 

Non vai tanto falábamos aquí da necesidade que temos de pensar na construcción dun discurso autonomista, porque si, el autonomía asturiana é probe, paupérrima, pero é el marco xurídico que, para ben ou para mal, temos. E é un marco xurídico que convén non esqueicer pois en non poucos casos é el que temos que reivindicar, por caso condo reivindicamos cousas como ser os amos del noso propio tren. E é que vivimos núa sociedade que non é precisamente soberanista e que, nin sequera, reivindica a súas institucióis. Tanto é asina que na efeméride da Constitución española faise úa xornada de portas abertas na Xunta Xeral, pero non en efemérides asturianas como el Día de Asturias (al menos non de forma sistemática, anque algún ano si se fai) ou pol aniversario del noso Estatuto.

El noso Estatuto pode ser úa merda, vale, pero como diría el outro, é a nosa merda. E é el marco xurídico que temos. Esto é como se os soberanistas catalais aceptaran ataques contra el sou Estatuto porque elos avogan por un marco mellor. Obviamente os soberanistas asturianos avogamos por un marco maior e mellor, pero non por elo imos desaprovetar el marco que xa temos e que nos permitiría crear el noso propio ferrocarril como xa fixeron os vascos col Euskotren (empresa pública que xestiona os tramos ferroviarios da Comunidade Autónoma Vasca, os tranvías de Bilbao e Vitoria e de autobús (en comuna coas administraciois forales de Bizcaia e Guipúzcoa e el Concello de Eibar), pois temos competencias sobre «os ferrocarriles, estradas e camíos que el sou itinerario se desenvolva íntegramente nel territorio da Comunidade Autónoma, e nos mesmos termos, el transporte terrestre, fluvial, por cable ou tubería» (art. 10.5, das competencias del Principado de Asturias), asina como de «portos de refuxio, portos, aeroportos e heliportos que non señan de interés xeral del Estado» (art. 10.9), hai que recordar, por caso, que el aeródromo del Campo Llugo (Llanera) é de competencia asturiana, e é algo que non avezamos a prantiarnos como se xestiona.

Un estatuto que, máis aló del debate sobre as funciones da Policía ou de cómo se ten que xestionar, sobre a necesidade ou non dúa Policía autónoma ou se deberan existir corpos policiales, establece a posibilidade de coordinar «as policías del Concello asturianas, sen perxuicio da súa dependencia das autoridades del Concello» (art. 20.), algo que nunca se prantiou, anque si se levou a cabo a midida máis dependente e caciquil (falábase da guarda pretoriana de Tini, condo era presidente) a «adscripción de unidades del Corpo Nacional de Policía» al Goberno del Principado (art. 20.2). Podería xestionarse esto doutro xeito máis soberano e municipalista se na Xunta Xeral houbera un asturianismo conocedor del noso Estatuto ou se nas rúas existira nel movemento asturianista un conocemento del Estatuto?

Non, non estou chufando del corto, cortísimo, probe, pauérrimo Estatuto de Autonomía asturiano. Non estou reivindicando este estatuto. Pero Asturias necesita reivindicar as súas propias insitituciois. Non é razonable que se nos encha a boca falando dúa República Asturiana e non séñamos quen a prantiar úa resposta para as necesidades das instituciois asturianas hoi. E, gústenos máis ou menos, esas institiciois son as que son, e regúlanse pol Estatuto del 81. E, máis xinxelamente, como imos reivindicar a República Asturiana sen reivindicar primeiro el Autonomía asturiana? Como imos proxectar un discurso soberanista se non somos quen a que se cumpra el noso Estatuto? Imos pretender crear un Estado propio condo Asturias nin sequera administra el que lle corresponde administrar nel actual marco xurídico? Un día para reivindicar, por caso, que seña a Xunta Xeral quen convoque ás elecciois autonómicas (como pasa en Galica, el País Vasco e Cataluña) e que non seña dende Madrid dende onde se convocan as elecciois asturianas. Para reivindicar úa facenda propia, para reivindicar que Asturias, como Canarias, seña quen cobra os impostos sobre e tabaco e el alcohol. Que seña Asturias quen administre el peaxe del Güerna (ou quen decida que se elimine ese peaxe), un día para recordarlle al Principado as súas competencias na pesca ou na gadeiría, un día para pasar revisión ás instituciois asturianas e perguntarlles, públicamente, se están comportándose como tal.

Non habería, en definitiva, el 30 de decembre úa efeméride máis para meter nel discurso asturianista, non para chufar nin reivindicar el Estatuto, pero si para reivindicar el cumprimento del Estatuto e asunción de competencias aínda non asumidas por parte del Principado? Úa efeméride, non tanto para fer grupo, para nós mesmos, como para ese enemigo que ten copadas as nosas instituciois. Úa efeméride para poer, úa enriba doutra, as demandas al Goberno asturiano, á Xunta Xeral, demandas de construir Asturias e construir asturianismo que poden ser asumidas mesmo neste marco político e xurídico que queremos botar por terra. Pero faise difícil botar por terra el que non se conoz; faise difícil tomar por asalto os celos se non somos quen de poer os pes na terra. Porque úa sociedade que nin pon en valor el sou autonomía, non vai loitar pola soberanía. Úa sociedade que pode calar a boca se se suprimira el Estatuto (daquén notaría a diferencia?) non pode reclamar úa Constitución socialista (nin liberal, nin de ningún tipo) asturiana.

Esqueda, versión en asturiano del Estatuto, publicado por Servicio
de Publicaciois del Principado de Asturias  en 1986.

Dereta, Constitución española e Estatuto de
Autonomía del Principado de Asturias (en castelán as dúas)
publicados pola Xunta Xeral en 1999.